Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski rusiyalı həmkarı Vladimir Putini gələn həftə keçiriləcək Qələbə günü paradında hərbi texnikanın nümayişinə "can atmaq" əvəzinə Rusiya-Ukrayna müharibəsinə son qoyacaq sülh sazişinə fokuslanmağa çağırıb.
Mayın 4-də Praqaya səfəri çərçivəsində Çexiya prezidenti Petr Pavellə birgə mətbuat konfransında çıxış edən Zelenski deyib ki, Putin "paradda tanklarını nümayiş etdirməyə çox can atır, lakin o, müharibəsini bitirmək barədə düşünməlidir".
Nasist Almaniyasının məğlubiyyətinin 80-ci ildönümünə həsr olunmuş Moskvada genişmiqyaslı tədbirlərə hazırlaşan prezident Putin bildirib ki, Rusiyanın Ukrayna müharibəsini "məntiqi" sonluğa çatdırmaq üçün gücü və vasitələri var.
Rusiyanın Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı işğal müharibəsinin artıq dördüncü ilə qədəm qoyduğu bir vaxtda həm Kiyev, həm də Moskva İkinci Dünya müharibəsində nasistlərin məğlubiyyətinə həsr olunmuş Qələbə gününü qeyd etməyə hazırlaşır.
Müharibənin gətirdiyi kütləvi dağıntılar və insan tələfatı yaşayan Ukrayna Qələbə gününü anma tarixini dəyişərək bunu Qərb müttəfiqləri ilə eyni gündə — 8 mayda qeyd etməyə başlayıb.
Sovet İttifaqı dövründə olduğu kimi, Moskva bu günü 9 mayda qeyd edir, çünki 1945-ci ildə nasistlərin təslim olması hadisəsi Moskvada gecə saatlarına təsadüf etmişdi.
Putin Ukraynada apardığı işğalçı müharibədə 8 maydan başlayaraq üç günlük atəşkəs tətbiq etməyi təklif edib. O, bunu Qələbə günü tədbirləri ilə əlaqələndirib. Zelenski isə buna cavab olaraq 30 günlük daha uzun atəşkəs çağırışı edib.
Çexiya prezidenti Pavel isə mətbuat konfransında bildirib ki, Putin müharibəni "bir tək qərarla sona yetirə bilər", amma son atəşkəs bəyanatlarına baxmayaraq, "bunu etmək istiqamətində heç bir istək göstərməyib".
Qərbin münaqişəni həll etməyə yönəlmiş yeni cəhdləri, xüsusilə də ABŞ prezidenti Donald Tramp tərəfindən təşviq olunan artıq zəifləməyə başlayıb, Rusiya isə Ukraynada cəbhədəki üstünlüyünü davam etdirir.
Enerji infrastrukturuna hücumların məhdudlaşdırılması ilə bağlı əvvəlki ilkin razılaşmaya baxmayaraq, Ukrayna və Rusiya neft kəmərlərini, elektrik stansiyalarını, elektrik ötürücü xətləri və digər mühüm obyektləri hədəf almağa davam edirlər.
Tramp: "İki həftədən sonra deyəcəyəm"
Mayın 4-də "NBC News" prezident Trampdan Putinin üç illik müharibəni sona çatdırmaq niyyətini yanlış başa düşüb-düşmədiyini soruşub. ABŞ lideri isə "heç bir fikrim yoxdur", - deyə cavab verib.
"Bir ay sonra və ya iki həftədən sonra sizə bu barədə deyəcəyəm", - Tramp əlavə edib.
Ağ evin Rusiya üzrə əsas nümayəndəsi keçən ay Moskvaya səfər edərək prezident Putinlə görüşüb. Onlar münaqişəni həll etmək üçün çoxmaddəli bir təklifi müzakirə ediblər. Bu təklifdə Kiyev tərəfindən açıq şəkildə rədd edilən bir neçə maddə də yer alır.
NBC telekanalına müsahibəsində Tramp ABŞ-nin münaqişə tərəflərindən biri ilə daha yaxın olduğunu, digəri ilə isə o qədər də yaxın olmadığını deyib. Lakin Tramp bu ölkələrin hansı olduğunu açıqlamayıb.
O, həmçinin ABŞ-nin münaqişədə vasitəçi rolundan imtina edə biləcəyini təkrarlayıb, lakin hələ də razılığın əldə olunacağına ümid etdiyini əlavə edib.
"Yaxşı, elə bir vaxt olacaq ki, mən deyəcəyəm: "Yaxşı, davam edin. Axmaq olmağa və döyüşməyə davam edin", - Tramp bildirib.
Ukrayna artilleriya mərmiləri istəyir
Ukraynanın ən qətiyyətli tərəfdarlarından biri olan Çexiya hökuməti Kiyevi artilleriya mərmiləri ilə təmin etmək məqsədilə beynəlxalq təşəbbüsə rəhbərlik edir. Praqanın rəhbərlik etdiyi bu təşəbbüs 2024-cü ildə Ukraynaya 1.6 milyon mərmi göndərib.
Görüşdən sonra jurnalistlərə açıqlama verən Zelenski bildirib ki, Ukrayna 2025-ci ildə daha 1.8 milyon mərmi almağı ümid edir.
"Çexiyanın artilleriya təşəbbüsü səmərəli olub və biz bu səyləri davam etdirəcəyik", – Zelenski X sosial şəbəkəsində yazıb.
Rusiya dövlət televiziyasında yayımlanacaq müsahibənin mayın 4-də efirə gedən anonsunda prezident Putin bildirib ki, Rusiyanın Ukraynadakı münaqişəni "məntiqi" sonluğa çatdırmaq üçün kifayət qədər gücü və vasitəsi var.
"Nüvə silahlardan istifadə etməyə ehtiyac olmayıb", –Putin qeyd edib. "Ümid edirəm ki, ehtiyac da olmayacaq".
"2022-ci ildə başladığımızı Rusiyanın istədiyi nəticə ilə məntiqi sonluğa çatdırmaq üçün kifayət qədər gücümüz və imkanımız var", – o əlavə edib.
