Avropa İttifaqı (Aİ) ölkələri bugünlərdə Lüksemburq görüşündə iqlimin müdafiəsi ilə bağlı yeni tədbirlər planı qəbul ediblər.

Plana görə, 2030-ci ildən başlayaraq Avropada daxili yanma mühərrikli yeni avtomobillər satılmayacaq. Həmçinin, istixana qazı tullantılarına münasibətdə siyasətin sərtləşdirilməsi ilə enerji qiymətlərinin artması ilə əlaqədar əhalinin aztəminatlı hissəsi və kiçik biznesə kömək üçün ayrıca fond yaradılacaq.

Aİ-nin 27 ölkəsinin ekologiya və ətraf mühit nazirlərinin qatıldığı görüşdə qurumun karbon bazarının islahatına yönəlmiş direktiv layihələr təqdim olunub. 2035-ci ildən sonra avtomobil daxili yanma mühərriklərinin qadağan olunması, iqlim yardım fondunun yaradılması ilə yanaşı, karbon-oksid tullantılarına məhdudiyyətlər aviasiya və gəmiçilik sahələrində də tətbiq ediləcək.

Nazirlər razılaşıblar ki, Aİ kollektiv surətdə atmosferdən 310 milyon ton ekvivalentində CO2 çıxarmalıdır, o cümlədən meşələrin artırılması vasitəsilə.

Habelə, "Tullantı vergisi" həm nəqliyyat, həm də isitmə üçün yanacağın qiymətinə daxil ediləcək. Kasıb əhali və kiçik müəssisələrə qiymət artımını kompensasiya etmək üçün 59 milyard avro büdcəsi olan Sosial İqlim Fondu təsis olunur. Görüş iştirakçıları ekoloji monitorinq və müəssisələrin ekoloji məsuliyyəti tədbirləri, həmçinin sənaye üçün istixana qazı tullantıları üzrə kvotaları razılaşdırıblar.

2030-cu ilədək Aİ atmosferə karbon qazı buraxılmasını 55 faiz azaltmağı, 2050-ci ilədək isə Avropanı tam karbon-neytral zonaya çevirməyi planlaşdırır.

Aİ-nin iqlim siyasəti üzrə vitse-prezidenti Frans Timmermans deyib ki, iqlim böhranı və onun nəticələri aşkardır, odur ki Avropanın ekologiya məsələlərinə yanaşmasında dəyişiklikdə ləngimək olmaz.

Lüksemburq görüşündə təklif olunan tədbirləri iyulun 14-də Avropa Parlamenti təsdiqləməlidir.

Artıq yekunlaşan nəticələr ultramillətçi Corce Simionun Rumıniya prezident seçkilərinin birinci turunda qəti qələbə qazandığını göstərir. Lakin o, bütün səsləri əldə edə bilmədiyi üçün mayın 18-də keçiriləcək ikinci turda iştirak etməli olacaq. Böyük ehtimalla, bu turda onun rəqibi Buxarestin meri Nikuşor Dan olacaq.

Mayın 5-də bütün səslər sayıldıqdan sonra, Rumıniya Mərkəzi Seçki Bürosunun məlumatına görə, Rumınların Birliyi Alyansı (AUR) partiyasının 38 yaşlı lideri C.Simion 40.9 faiz səs qazanıb.

Siyasi mötədil hesab edilən 55 yaşlı Dan ölkənin hakim koalisiyasının üzvü Krin Antoneskunu üstələyib. Bu nəticəyə diasporun səsləri də kömək edib və bu, böyük ehtimalla, onu Rumıniyanın həlledici prezident seçkilərinin ikinci turuna çıxaracaq.

Diaspora səsverməsində Simion 61 faizlə liderlik edib, onu 26 faizlə Dan və 6.8 faizlə Antonesku izləyib.

Antonesku ikinci turda kimi dəstəkləyəcəyini açıqlamayıb.

"Bilmirəm, hansı koalisiyalar formalaşacaq. Mən heç bir koalisiyanın tərkibində deyildim", – o bildirib.

Simion isə tərəfdarlarına müraciətində "biz bu gün birgə tarix yazdıq" deyib.

Səsvermə Rumıniyadan kənarda da diqqətlə izlənilirdi. Bunun əsas səbəblərindən biri Simionun Ukrayna və Moldova ərazilərinin bir hissəsi ilə bağlı iddialı və mübahisəli açıqlamalar verməsi, eləcə də Rumıniyanın Ukraynaya hərbi yardımlarını sual altına alması idi.

Ancaq o, Rusiyanın Ukraynaya qarşı davam edən işğalını da tənqid edib.

Rumıniyada mübahisəli seçkilər ləğv edilmişdi

Keçən ilin noyabrında rusiyapərəst millətçi namizəd Kelin Corcesku səsvermənin ilk turunda sürpriz qələbə qazanmışdı. Lakin hakimiyyət orqanları Corceskunun namizədliyini gücləndirmək məqsədilə Rusiya tərəfindən xüsusi kampaniya aparıldığına dair iddialar fonunda seçki nəticələri ləğv etmiş və Corcesku yeni seçkilərdə iştirakdan kənarlaşdırılmışdı. Həmçinin 4 mayda keçirilən təkrar seçkilər üçün bir sıra yeni qaydalar tətbiq olundu.

Seçki nəticələrinin ləğvi Rumıniyadan kənarda, xüsusən də ABŞ vitse-prezidenti Ceyms Devid Vens tərəfindən tənqid olundu. Vens fevralda Münhen Təhlükəsizlik Konfransında çıxış edərkən, Rumıniya hökumətini "şübhəli və zəif" dəlillərə əsaslanaraq və qonşu ölkələrdən gələn böyük təzyiqlə hərəkət etməkdə suçladı.

Simion isə açıq şəkildə ABŞ prezidenti Donald Trampın və onun "Amerikanı Yenidən Böyük Et" hərəkatına dair ritorikasının müəyyən elementlərini dəstəkləyir.

Aprelin 24-də Rumıniyanın seçki orqanları Simionun siyasi partiyasının seçki kampaniyasının maliyyələşdirilməsi qaydalarını pozması iddiaları ilə bağlı araşdırma başlatdığını bəyan edib. Araşdırma Simionun Trampa yaxın məşhur media fiqurları ilə Vaşinqtonda görüşlər təşkil etmək üçün ABŞ-də bir lobbi şirkətinə 1.5 milyon dollar ödəməsi iddiaları ətrafında aparılıb. Simion bu iddiaları rədd edib.

Rumıniyadakı səsvermə xarici müşahidəçilər tərəfindən də izlənilib. Seçkiöncəsi hesabatında Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının (ATƏT) müşahidəçiləri Rumıniyanın bəzi qeydiyyat və səslərin hesablanması prosedurlarını tənqid etmişdilər.

Tramp administrasiyası da ATƏT-dən müstəqil olaraq öz seçki müşahidəçisini də ölkəyə göndərib. ABŞ seçkilərini izləyən Federal Seçki Komissiyasının yüksəkvəzifəli bir rəsmisi Rumıniyada prosesi izləyib.

Çox sayda müşahidəçi Simionun ikinci turda qalib gəlməsinin çətin olacağına inanır.

Britaniya polisi mayın 4-də iki fərqli antiterror əməliyyatı zamanı səkkiz nəfəri həbs edib. Onlardan yeddisinin İran vətəndaşı olduğu barədə məlumat verilib. Qeyd olunub ki, səlahiyyətlilər ictimaiyyət üçün daha hər hansı riskin olub-olmadığını müəyyənləşdirməyə çalışır.

"Bu, dövlətə qarşı son illərdə gördüyümüz ən böyük təhdid və terrorizmə qarşı əməliyyatlardan bəzilərini əks etdirən iki böyük əməliyyat idi", - daxili işlər naziri İvett Kuper mayın 4-də jurnalistlərə bildirib.

Bu antiterror əməliyyatları ilə bağlı konkret təfərrüatlar azdır.

Londonun Metropoliten Polisi mayın 3-də adı açıqlanmayan hədəfi nişan almağı planlaşdıran beş nəfərin saxlanıldığını bildirib. Hakimiyyət orqanlarının verdiyi məlumata görə, onlardan dördü iranlıdır və beşinci şübhəlinin vətəndaşlığını müəyyən etmək istiqamətində araşdırma aparılır.

Bundan əlavə, 39-55 yaş aralığında olan üç İran vətəndaşı Metropoliten Polis tərəfindən Londonda keçirilmiş və birinci əməliyyatla əlaqəsi olmayan başqa əməliyyat çərçivəsində saxlanılıb.

İranın Londondakı səfirliyi həbslərlə bağlı dərhal şərh verməyib.

Polisin verdiyi məlumata görə, ilk insident zamanı 29–40 yaş aralığında olan şəxslər Qərbi Londonda, eləcə də Svindon, Stokport, Roçdeyl və Mançester şəhərlərində saxlanılıb.

"Araşdırma konkret bir obyektə qarşı planlaşdırıldığı ehtimal edilən hücumla bağlıdır. Polis əməkdaşları həmin obyektin məsul şəxsləri ilə əlaqə saxlayaraq onları məlumatlandırıb və müvafiq tövsiyə və dəstək təqdim ediblər. Lakin əməliyyatla bağlı səbəblərə görə hazırda əlavə məlumat vermək mümkün deyil", — polisin yaydığı açıqlamada bildirilib.

London polisinin Terrorla Mübarizə İdarəsinin rəisi Dominik Mörfi bildirib: "Bu məsələ ilə əlaqəli ictimaiyyət üçün hər hansı əlavə riskin olub-olmadığını müəyyənləşdirmək məqsədilə müxtəlif araşdırma istiqamətlərini nəzərdən keçiririk".

Hakimiyyət orqanları bildirib ki, şübhəlilər dindirilir və hələ rəsmi olaraq onlar qarşı ittiham irəli sürülməyib.

İkinci hadisə ilə bağlı isə bildirilib ki, üç İran vətəndaşı Milli Təhlükəsizlik Aktı çərçivəsində saxlanılıb, lakin əlavə detallar açıqlanmayıb.

Polis bildirib ki, onların yaşadıqları ünvanlarda da axtarışlar davam edir.

Bu həbs dalğası Britaniyada Tehranın dəstəklədiyi fəaliyyətlərlə bağlı şübhələrin artdığı bir vaxta təsadüf edir.

Britaniyanın daxili kəşfiyyat xidmətinin rəhbəri Ken Makkallum ötən il bildirmişdi ki, 2022-ci ildən bəri hakimiyyət orqanları ictimaiyyət üçün potensial ölümcül təhlükə yarada biləcək 20 planın qarşısını alıblar. Bu təhlükə planlarının İranla əlaqəli olduğu qeyd olunub.

O zaman Makkallum deyib ki, düşmən dövlətlər, radikal şəxslər və yenidən canlanan İŞİD terror qruplaşması birləşərək "indiyə qədər gördüyümüz ən mürəkkəb və bir-biri ilə əlaqəli təhlükəli mühit" yaradıblar.

2024-cü ilin martında Londonda İran hökumətini tənqid edən farsdilli media qurumunun aparıcısı Puriya Zeraati Londondakı evinin qarşısında ayağından bıçaqlanıb.

Daha sonra bu işlə bağlı Rumıniyada iki şəxs həbs edilib və onlar teleaparıcıya hücumda ittiham olunub.

Rusiya mayın 1-dən tanınmamış Abxaziya ilə müntəzəm aviareysləri bərpa edib. Gürcüstan hökuməti hava limanının beynəlxalq normalara zidd olaraq fəaliyyət göstərməsini pisləyib.

Rusiyanın "RİA Novosti" agentliyi yazıb ki, Moskvanın "Vnukovo" hava limanından Suxumiyə ilk uçuş "UVT Aero" şirkəti tərəfindən mayın 1-də həyata keçirilib. Bunu "yüksək tələbat" səbəbindən planlaşdırılan vaxtdan (3 may) iki gün tez baş tutduğu vurğulanıb.

Gürcüstan baş nazirinin birinci müavini, iqtisadiyyat və davamlı inkişaf naziri Levan Davitaşvili isə hökumətin bu məsələdə mövqeyinin "birmənalı" olduğunu deyib: "Bizim mövqeyimiz birmənalıdır və dəfələrlə ifadə olunub. Gürcüstan aeroportun beynəlxalq standartlara zidd olaraq fəaliyyət göstərməsini pisləyir. Bu, təkcə bizim mövqeyimiz deyil, Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı (ICAO) tərəfindən bu mövqe dəstəklənir. Bu, həm təşkilatın prinsiplərini, həm də işğal haqqında qanununu pozur".

Rusiya mətbuatı xəbər verir ki, Moskva və Krasnoyarskdan Suxumiyə uçuşlar həyata keçirəcək "iFly Airlines" və "NordStar"dan əlavə reyslər gözlənilir. Hər üç aviaşirkət – "UVT Aero", "iFly" və "NordStar" Rusiya 2022-ci ildə Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı işğal müharibəsinə başladıqdan sonra Qərbin sanksiyalarına məruz qalıb.

Rusiya aviaşirkətlərinə qarşı cavab tədbirlərinin nəzərdən tutulub-tutulmadığına dair sualı cavablandıran Davitaşvili bildirib: "İşğal haqqında qanunu pozan şirkətlər, əlbəttə ki, Gürcüstanda fəaliyyət göstərə bilməzlər".

Almaniyanın daxili kəşfiyyat xidməti (BfV) ifrat-sağçı "Almaniya üçün Alternativ" (AfD) partiyasını federal səviyyədə sağçı radikal təşkilat kimi tanıyıb. Qərar partiyanın ekstremist xarakteri ilə izah olunur. BvF yaydığı bəyanatda bildirib ki, bu partiya "insan ləyaqətinə etinasız yanaşır".

Kəşfiyyat xidməti qeyd edib ki, partiyanın fəaliyyətinin hərtərəfli araşdırılması nəticəsində AfD-nin azad demokratik nizama qarşı yönəlmiş səylər göstərdiyinə dair əlamətlər təsdiqlənib.

"Partiyanın etnik mənsubiyyətə və mənşəyə əsaslanan xalq anlayışı azad demokratik quruluşun əsasları ilə bir araya sığmır. Bu yanaşma əhalinin müəyyən qruplarının cəmiyyətin həyatında bərabər iştirakdan kənarlaşdırılmasına, onlara Konstitusiyaya zidd şəkildə qeyri-bərabər münasibət göstərməyə və nəticədə onlara hüquqi baxımdan dəyərsiz status verməyə yönəlib", –məlumatda bildirilir.

Konstitusiyanın Müdafiəsi üzrə Federal Büronun rəhbərinin müavinləri Zinan Zelen və Zilke Villems AfD-nin dayanıqlı sağçı ekstremist təşkilat olduğunu bəyan ediblər. "Bizim qiymətləndirməmiz üçün həlledici amil Almaniyada əhalinin bütün qruplarını dəyərsizləşdirən və insan ləyaqətini alçaldan AfD-nin etnik və sinfi yanaşması oldu. İnsan anlayışına dair bu yanaşma partiyanın ümumi antimiqrant və antimüsəlman mövqeyində konkret şəkildə özünü göstərir", – rəsmilərin şərhində qeyd olunub.

Antimiqrant mövqeyi ilə çıxış edən "Almaniya üçün Alternativ" partiyasının reytinqi son aylarda yüksəlib. "Ipsos" institutunun aprelin 9-da dərc etdiyi sorğu nəticələrinə görə, Almaniya vətəndaşlarının 25 faizi bu partiyaya səs verməyə hazırdır. İkinci yerdə 24 faizlə Xristian Demokratlar İttifaqı/Xristian Sosialist İttifaqı (CDU/CSU) bloku, üçüncü yerdə isə 15 faizlə Sosial Demokrat Partiyası (SDP) qərarlaşıb.

ABŞ prezidenti Donald Tramp 8 may tarixini ABŞ-də İkinci Dünya müharibəsində Qələbə günü elan edib.

"Müttəfiqlərimiz və dostlarımızın bir çoxu 8 mayı Qələbə günü kimi qeyd edirlər, amma biz İkinci Dünya müharibəsində qələbənin əldə olunmasında hər hansı digər ölkədən daha çox iş görmüşük", – o, "TruthSocial" sosial şəbəkəsində yazıb.

Tramp həmçinin 11 noyabr tarixini Birinci Dünya müharibəsində Qələbə günü elan edib.

"Biz hər iki müharibəni qazanmışıq, heç kim bizə güc, cəsarət və ya hərbi ustalıq baxımından yaxın ola bilməzdi. Amma biz heç vaxt heç nəyi qeyd etmirdik, çünki bu işi necə etmək lazım olduğunu bilən liderlərimiz yoxdur! Biz yenidən qələbələrimizi qeyd etməyə başlayacağıq", – ABŞ prezidenti yazıb.

ABŞ 1941-ci il dekabrın 7-də Yapon aviadaşıyıcı donanmasının ABŞ-nin Pörl-Harbordakı dəniz bazasına hücumundan sonra İkinci Dünya müharibəsinə daxil olub. Amerika ordusu ən böyük itkisini Normandiya əməliyyatında - 1944-cü il iyunun 6-dan avqustun 25-dək olan dövrdə ikinci cəbhəyə desant çıxarma əməliyyatı zamanı verib. Əməliyyat avqustun 31-də Fransanın bütün şimal-qərb hissəsinin azad edilməsi ilə yekunlaşıb.

Birləşmiş Ştatlar İkinci Dünya müharibəsində müttəfiqlərinə hərbi materiallarla, o cümlədən silah-sursat, tanklar, təyyarələr, yük maşınları, ərzaq və xammal ilə də yardım edib.

Mayın 1-də ABŞ dövlət katibi Marko Rubio və vitse-prezidenti Ceyms Devid Vens Ukrayna müharibəsinə son qoyacaq sülh sazişi ehtimalı ilə bağlı qeyri-müəyyənlik ifadə ediblər.

"Düşünürəm ki, indi Ukraynanın və Rusiyanın harada olduğunu bilirik... Onlar bir-birinə daha yaxındırlar, amma eyni zamanda hələ də bir-birindən çox uzaqdadırlar", – Rubio "Fox News"a bildirib. Eyni telekanala ayrıca müsahibə verən Vens isə daha da irəli gedərək deyib: "Ukraynadakı müharibə yaxın vaxtlarda başa çatmayacaq".

Rubionun sözlərinə görə, əgər tezliklə Ukraynada müharibə ilə bağlı real irəliləyiş olmazsa, ABŞ prezidenti Donald Tramp danışıqlar prosesinə daha nə qədər vaxt ayıracağına qərar verməli olacaq.

ABŞ artıq xəbərdarlıq edib ki, danışıqlar "kritik" mərhələyə çatıb və irəliləyişin olmaması Vaşinqtonun vasitəçilik etmək səylərindən uzaqlaşacağı anlamına gələ bilər.

Rubio ötən həftə bildirib ki, Rusiyanın Ukraynaya qarşı genişmiqyaslı işğalına son qoymaq məqsədilə aparılan danışıqlarda "əsl" irəliləyiş əldə olunub, lakin "bu yolun son bir neçə addımı həmişə ən çətini olacaq və bu, tezliklə baş verməlidir".

Yanvarda ikinci prezidentlik müddətinə başlayan Tramp müharibəni bitirməyi əsas prioritet kimi xarakterizə edib. O, dərhal və tam atəşkəsə çağırıb və Rusiyadan Ukrayna şəhərlərinə hücumları dayandırmağı tələb edib.

Vitse-prezident Vens isə deyib ki, o, döyüşlərin dayandırılması ilə bağlı "nikbindir", lakin bu, yenə də Kiyev və Moskvadan asılı olacaq.

"Son addımı atmalı olanlar onlardır. Artıq hər iki tərəf bir-birinin sülh şərtlərini bildiyinə görə, bu, ruslar və ukraynalıların öhdəsinə düşür. Onların razılığa gəlib bu çox amansız münaqişəyə son qoyması lazımdır", - ABŞ vitse-prezidenti deyib.

Ukrayna ədalətli sülhün təmin edilməsi üzrə danışıqlara yol açmaq üçün azı 30 günlük atəşkəs istədiyini bildirir. Rusiya belə bir atəşkəsə razı olmayıb, lakin prezident Vladimir Putin birtərəfli qaydada gələn həftə Qələbə günü ilə əlaqədar üç günlük atəşkəs elan edib. Kreml eyni zamanda Kiyevlə birbaşa danışıqlara açıq olduğunu bildirib.

Zelenski Ukraynanın Qərb tərəfdaşlarını Kremlə qarşı daha sərt tədbirlər görməyə çağırıb.

ABŞ prezidentinin milli təhlükəsizlik müşaviri Mayk Uolts və onun müavini Aleks Uonq istefa verib. Bu, martda "Signal" messencerində keçirilən gizli brifinqlə bağlı qalmaqala görə demokratların onların işini tənqid etməsi fonunda baş verib. O zaman Uolts səhvən gizli söhbətə kənar adamı – "The Atlantic" nəşrinin baş redaktoru Ceffri Qoldberqi əlavə etmişdi. Uolts baş verənlərə görə bütün məsuliyyəti öz üzərinə götürüb. Prezident Tramp əvvəlcə məmurun "dərs" aldığını söyləyərək onu istefaya göndərmədi.

İndi ABŞ prezidenti Uoltsu Birləşmiş Ştatların BMT-dəki daimi nümayəndəsi vəzifəsinə namizəd göstərib. Uoltsun vəzifələrini müvəqqəti olaraq dövlət katibi Marko Rubio icra edəcək.

Bu, Trampın ikinci prezidentlik müddətinin başlamasından bəri Ağ evdə ilk böyük istefadır. "Axios"a görə, xarici siyasətdə daha sərt xətt tərəfdarı kimi tanınan Uolts Tramp administrasiyasındakı bir çox insanla birgə işləməyə alışa bilmədi.

"Politico" jurnalının daha əvvəl xəbər verdiyi kimi, Uoltsu bu vəzifədə ABŞ prezidentinin xüsusi nümayəndəsi Stiv Uitkoff əvəz edə bilər. O, Ukrayna ilə Rusiya arasında sülh sazişi və İranın nüvə proqramı ilə bağlı danışıqlarda Trampı təmsil edir. Bu məlumat rəsmi olaraq təsdiqlənməyib.

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenskinin fərmanı ilə Milli Təhlükəsizlik və Müdafiə Şurasının sanksiyaların tətbiqinə dair qərarı qüvvəyə minib. Bu barədə Prezident Ofisinin saytında məlumat verilib.

Sanksiya siyahısına 15 fiziki və 36 hüquqi şəxs daxil edilib. Onların arasında bloqer Miroslav Oleşko, Ukrayna Prezidenti Ofisinin sabiq ştatdankənar müşaviri Aleksey Arestoviç, eləcə də Zelenskinin 'Joker' adlı bioqrafiyasını yazmış politoloq Konstantin Bondarenko var.

Rusiyanın genişmiqyaslı müharibəsi başlayandan sonra Arestoviç Ukrayna prezident aparatının müşaviri kimi məşhurlaşıb. O, 2023-cü ilin yanvarında bloqer Mark Feyqinlə canlı yayımda Dneprdə yaşayış binasına düşən və 44 nəfərin ölümünə səbəb olan Rusiya raketinin Ukrayna hava hücumundan müdafiə qüvvələri tərəfindən vurulduğunu iddia etdikdən sonra istefa verib. Ukrayna Müdafiə Nazirliyi bu məlumatı təkzib edib.

Ukraynada Arestoviçə qarşı iki cinayət işi açılıb: zorakılıq və milli dözümsüzlüyü təbliğ edən materialların hazırlanması, yayılması və cinayət əməli haqqında bilərəkdən yalan məlumat vermə.

Hazırda Arestoviç ölkə xaricindədir.

ABŞ-də 72 senator Rusiyanın sülh danışıqlarından imtina etdiyi təqdirdə ona qarşı sərt sanksiyaların tətbiqini nəzərdə tutan qanun layihəsini dəstəkləyib. "Bloomberg" xəbər verir ki, bu barədə təşəbbüsün müəlliflərindən biri, respublikaçı senator Lindsi Qrem məlumat verib.

"The Wall Street Journal"ın yazdığına görə, sənədin həmmüəlliflərinin sayı 60 nəfəri keçib, bu da onun Senatda qəbul olunması üçün kifayət edir. Qanun layihəsini imzalayanlar arasında hər iki partiyanın liderləri — respublikaçı Con Tyun və demokrat Çak Şumer də var.

Qrem ümid edir ki, həftəsonuna qədər sənədin həmmüəlliflərinin sayı 67-yə çatacaq. Bu isə qanunla bağlı prezident Donald Trampın mümkün vetosunun qarşısını almağa imkan verəcək. "Məqsəd prezidentə kömək etməkdir", –Trampın yaxın müttəfiqi sayılan senator Qrem bildirib.

Qanun layihəsi həm ilkin, həm də ikinci dərəcəli sanksiyaları nəzərdə tutur. Xüsusilə, Rusiya nefti, qazı, uranı və ya neft məhsullarını alan ölkələrdən idxala 500 faizlik gömrük rüsumlarının tətbiqi təklif olunur. O, həmçinin Amerika banklarına Rusiya hökuməti ilə əlaqəli qurumlara investisiya qoymağı və ABŞ vətəndaşlarına Rusiya dövlət istiqrazlarını almağı qadağan etməyi təklif edir.

ABŞ dövlət katibi Marko Rubio aprelin 30-da sosial media hesabında bildirib ki, üç il yarımdır Belarusda həbsdə olan ABŞ vətəndaşı Yuras Zyankoviç azadlığa buraxılıb.

Belarusda doğulub böyüsə də, hazırda ABŞ vətəndaşı olan Zyankoviç vəkildir. O, 2021-ci ilin aprelində həbs edilib və daha sonra Aleksandr Lukaşenko hökumətini devirməyə cəhddə ittiham olunaraq sərt rejimli həbsxanada cəzasını çəkməklə 11 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.

Ona qarşı siyasi motivli ittihamlar Belarus və Rusiya dövlət kəşfiyyat xidmətlərinin iddialarına əsaslanıb. İnsan haqları təşkilatları, o cümlədən "Vyasna" Zyankoviçi siyasi məhbus elan edib.

Zyankoviç daha sonra iki əlavə cəza alıb: onlayn şərhlərinə görə 2022-ci ildə altı ay və həbsxana qaydalarına "şiddətli" itaətsizliyə görə 2024-cü ildə əlavə iki il.

Zyankoviç Belarusun ağır şəraiti ilə məşhur olan Moqilyov həbsxanasında saxlandığı müddətdə aclıq aksiyaları keçirib, təzyiqlər və sağlamlıq problemləri ilə üzləşib.

Zyankoviç iş üzrə yeganə təqsirləndirilən şəxs idi ki, günahını etiraf edib peşmançılıq ifadə etmişdi. O, Belarus müxalifət liderləri Rıqor Kastusyou və Alyaksandr Fyaduta ilə birgə mühakimə olunub. Kastusyou xərçəng xəstəsi olduğu üçün 2024-cü ildə azadlığa buraxılıb, sağlamlığında ciddi problemləri olan Fyaduta isə həbsdədir.

Zyankoviçin azadlığa buraxılması hələ də davam edən repressiyalar fonunda baş verir. Belarusda 1300-dən çox siyasi məhbus həbsdədir, 2020-ci ildəki mübahisəli prezident seçkisindən bəri isə 65 mindən çox insan saxlanılıb.

ABŞ hökuməti vətəndaşlarına Belarusa səfərdən çəkinməyi tövsiyə edir.

Üç həftə əvvəl isə ABŞ-də yerləşən Ukraynaya yardım təşkilatına 51 dollar ianə etdiyi üçün Rusiyada həbs olunan Rusiya-Amerika vətəndaşı Kseniya Karelina məhbus mübadiləsi nəticəsində azadlığa buraxılıb. O, Almaniya və Rusiya vətəndaşlığına malik Artur Petrovla dəyişdirilib. Petrovun mikroelektronika məhsullarını qanunsuz ixrac etdiyi iddia olunur.

Kremlin mətbuat xidməti bildirib ki, Rusiya prezidenti Vladimir Putin "Volqoqrad Beynəlxalq Hava Limanına tarixi 'Stalinqrad' adının verilməsi haqqında" fərman imzalayıb.

Rusiya dövlət agentliklərinin xəbərinə görə, hava limanının adının dəyişdirilməsi ilə bağlı müraciəti Putinə Volqoqrad vilayətinin qubernatoru Andrey Boçarov çatdırıb. Aprelin 29-da Putinin regiona işgüzar səfərinin sonunda o, Boçarovla görüşüb.

Boçarov deyib ki, Volqoqrad vilayətinin sakinlər tez-tez ona hava limanına "doğru, fəxrli, cəsur, qəhrəman bir ad – 'Stalinqrad'" adının verilməsi tələbi ilə müraciət edirlər.

Aprelin əvvəlində "Fontanka" nəşri yazmışdı ki, Sankt-Peterburqdakı "Pulkovo" hava limanı 8-10 may tarixlərində "Leninqrad" adını alacaq. Nəşr qeyd etmişdi ki, eyni qərar üç gün müddətinə Volqoqrad hava limanına da tətbiq olunacaq və bu qərarlar Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 80 illiyi ilə əlaqədardır.

İranın ədliyyə qurumu bildirib ki, İsrailin xeyrinə casusluqda və 2022-ci ildə İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) yüksəkrütbəli zabitinin sui-qəsdində iştirakda ittiham olunan Möhsün Ləngərneşin edam olunub.

Aprelin 30-da yayılan rəsmi açıqlamada İranın ədliyyə qurumu Langərneşini İsrailin "yüksəkrütbəli casusu" kimi təqdim edib və onun İranda MOSSAD-ın bir neçə əməliyyatının həyata keçirilməsinə dəstək verdiyini bəyan edib.

Langərneşin 2022-ci ilin mayında SEPAH polkovniki Səyyad Xodayinin qətlə yetirilməsində iştirak etməkdə ittiham olunmaqla yanaşı, 2023-cü ilin yanvarında İsfahandakı hərbi zavoda dron hücumunun təşkilində də günahlandırılıb.

İranın ədliyyə qurumu həmçinin iddia edib ki, Langərneşin MOSSAD-ın yüksəkrütbəli kəşfiyyat zabitləri ilə iki dəfə, Gürcüstanda və Nepalda görüşüb. O, "yüksək səviyyədə təlim keçmiş agent" kimi təsvir olunub və onun genişmiqyaslı casusluq hazırlığı keçdiyi bildirilib.

Xaricdə yerləşən və İranda insan haqlarının vəziyyəti ilə bağlı xəbərlər hazırlayan HRANA agentliyi aprelin 28-də bildirib ki, Langərneşin işə yenidən baxılması üçün üç dəfə vəsatət qaldırıb, lakin hamısı rədd edilib.

Onun atası Məsud Langərneşin yayımladığı videomüraciətdə oğlunun "ədalətli məhkəmə prosesi olmadan" ölüm cəzasına məhkum edildiyini bildirib və işin ziddiyyətlər və hüquqi nöqsanlarla dolu olduğunu vurğulayıb.

HRANA xəbər agentliyi Möhsün Langərneşinə yaxın bir mənbəyə istinadən bildirib ki, o, həbsdə olarkən SEPAH polkovniki Xodayinin öldürülməsində iştirakını etiraf etməyə məcbur edilib, bu etiraflar güc tətbiqi və təzyiqlər altında alınıb.

SEPAH-ın qaranlıq fiqurlarından olan S.Xodayi Tehrandakı evinin qarşısında silahlı şəxslər tərəfindən öldürülüb. İsrail mediası Xodayini israilliləri və yəhudiləri öldürmək planlarının arxasında duran və bütün dünyada yəhudi maraqlarına zərbə vuran əsas fiqur kimi təsvir edib.

"Amnesty International" təşkilatı aprelin 29-da yayımladığı illik hesabatında bildirib ki, İran keçən il "hüquqi əsaslara dayanmadan" yüzlərlə insanı edam edib, hakimiyyət orqanları "ölüm cəzasından etirazçılara, müxaliflərə və etnik azlıqlara qarşı siyasi təzyiq aləti kimi istifadə edir".

Ukraynaya qarşı müharibədə Rusiya tərəfində vuruşan 600-ə yaxın Şimali Koreya əsgəri ölüb. Bu barədə Cənubi Koreya parlamentinin üzvləri ölkənin milli kəşfiyyat xidmətinin onlar üçün keçirdiyi brifinqdən sonra bildiriblər.

"Reuters"in xəbərinə görə, parlamentarilər məlumat verib ki, Şimali Koreya qüvvələri indiyədək ümumilikdə təxminən 4 min 700 itki verib – bu rəqəmə həm ölənlər, həm də yaralananlar daxildir.

Deputat Li Son Kvonun sözlərinə görə, bu ilin əvvəlindən Rusiyada olan qüvvələrdən təxminən 2 minə yaxın hərbi qulluqçu Şimali Koreyaya qaytarılıb. Cənubi Koreya kəşfiyyatı Pxenyanın Rusiyadakı kontingentinin 15 min hərbçidən ibarət olduğunu bildirir.

Cənubi Koreya kəşfiyyatı, hələlik, Şimali Koreya qoşunlarının yeni qrupunun Rusiyaya göndərilməsinə dair hər hansı əlamət aşkar etməyib, lakin bunun baş verə biləcəyini istisna etmir.

Şimali Koreya əsgərlərinin Rusiya-Ukrayna savaşına qatıldığını təsdiqləyir

Şimali Koreya ilk dəfə olaraq öz əsgərlərini Ukrayna ilə müharibədə iştirak etmək üçün Rusiyaya göndərdiyini rəsmən təsdiqləyib. "Yonhap" agentliyi Şimali Koreyanın Mərkəzi Xəbər Agentliyinə (KCNA) istinadən yazıb ki, Pxenyanın əsgər göndərməsi Şimali Koreya lideri Kim Çen Inın əmri ilə və bu ölkənin Moskva ilə imzaladığı qarşılıqlı müdafiə müqaviləsinə uyğun olaraq həyata keçirilib.

Şimali Koreyanın Mərkəzi Hərbi Komissiyasına istinad edən KCNA agentliyi yazıb: "Ukrayna hakimiyyətinin Rusiya Federasiyasına qarşı avantürist hücumunu dəf etmək və Kursk bölgəsini azad etmək əməliyyatları uğurla başa çatıb".

Media Kim Çen Inın bu qərarı Rusiya ilə "dostluğu və həmrəyliyi daha da gücləndirmək üçün müqəddəs bir missiya" kimi təsvir etdiyini sitat gətirib.

Şimali Koreyanın dövlət mediası yazıb ki, Kim Çen In tezliklə Pxenyanda "onların qəhrəmanlıq və şücaətini anan" bir abidənin ucaldılacağını bildirib.

Rusiya Şimali Koreya əsgərlərinin Ukraynaya qarşı müharibədə iştirakını ilk dəfə aprelin 26-da təsdiqləyib. Rusiya Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi Valeri Qerasimov prezident Vladimir Putinə Kurskdakı vəziyyətlə bağlı məruzə edib və qeyd edib ki, "Şimali Koreya əsgərləri regionun azad edilməsində mühüm yardım göstəriblər".

Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova da bildirib ki, "Rusiya KXDR-dən olan dostlarını heç vaxt unutmayacaq".

"Reuters" ABŞ Dövlət Departamentinin sözçüsünə istinadən xəbər verib ki, Dövlət Departamenti Şimali Koreyanın müharibədə birbaşa iştirakından narahatdır və Pxenyanı Rusiyaya hərbi yardımı dayandırmağa çağırır.

İranın Şəhid-Rəcai limanında aprelin 26-da baş vermiş partlayışda ölənlərin sayı 70-ə çatıb, mindən çox adam xəsarət alıb.

Daxili işlər naziri İsgəndər Momeni aprelin 28-də İran dövlət televiziyasına deyib ki, hadisəyə "təhlükəsizlik tədbirlərinə əməl edilməməsi və səhlənkarlıq" səbəb olub.

Limanın yerləşdiyi Hörmüzqan əyalətinin cənubunda böhranların idarə edilməsi ofisinin direktoru Mehrdad Həsənzadə dövlət televiziyasına bildirib ki, yaralıların əksəriyyəti artıq xəstəxanadan buraxılıb.

Aprelin 27-də, partlayışdan bir gün sonra, İranın fövqəladə halların idarə edilməsi üzrə xidmətinin sözçüsü Hüseyn Zəfəri bildirib ki, limandakı konteynerlərdə kimyəvi maddələrin düzgün saxlanılmaması partlayışa səbəb olub.

Açıq mənbə məlumatları göstərir ki, İran fevral və mart aylarında Çindən raket yanacağında istifadə edilən kimyəvi maddələri sözügedən limanda qəbul edib. Ancaq İran Müdafiə Nazirliyinin sözçüsü partlayış yerində hərbi məqsədlər üçün istifadə edilən hər hansı yükün, o cümlədən raket yanacağının saxlanıldığını təkzib edib.

"The New York Times" İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu (SEPAH) ilə əlaqəli adı açıqlanmayan mənbəyə istinadən yazıb ki, partlayan maddə raket yanacağının əsas komponenti olan natrium-perxloratdır.

İnsidentlə bağlı rəsmilərə qarşı tənqidlərin artması fonunda tanınmış iranlı kinorejissor Cəfər Pənahi "xalqın suverenliyini bərpa etmək" üçün beynəlxalq nəzarət altında referendum keçirməyə çağırıb. Pənahi Instaqram səhifəsində partlayışı "təxminən yarım əsrdir İranı məhvə aparan rejimin dağılmasının simvolu" kimi təsvir edib.

Şahid-Rəcai limanı strateji Hörmüz boğazının yaxınlığında yerləşir, ölkənin konteyner yüklərinin böyük hissəsi burada emal olunur.

Səudiyyə Ərəbistanı Tacikistan və Özbəkistanı elektron turist vizası ala bilən ölkələr siyahısından çıxarıb.

e-Visa dövlət portalı vasitəsilə elektron vizalar turist səfərləri və ümrə (həcc) ziyarətləri üçün verilir.

Tacikistan və Özbəkistan vətəndaşlarının bu imkandan məhrum edilməsinin səbəbi aydın deyil. Qeyd olunur ki, bu kimi tədbirlər zəvvar səfərlərinə nəzarətin sərtləşdirilməsi ilə bağlı ola bilər. Aprelin 29-dan Məkkə və Mədinəyə yalnız xüsusi viza ilə daxil olmaq mümkün olacaq, turist vizalarının bu məqsədlə istifadəsi qadağan ediləcək.

Yeni qaydanı pozanlar üçün 2 min 700 dollar məbləğində cərimə, altı aya qədər həbs, deportasiya və 10 il müddətinə ölkəyə yenidən giriş qadağası nəzərdə tutulur.